در مباحث قبلی به شما یاد دادیم که چطور نوردهی عکس خود را تنظیم کنید.
ما فعلا روی سه رکن اصلی نوردهی تمرکز داریم و تا به حال با دومبحث ISO و سرعت شاتر به طور کامل آشنا شدید.
به نظر من اگر شما چگونگی استفاده از دیافراگم دوربین را بلد باشید, می توانید با خارج کردن دوربین خود از حالت اتوماتیک و تنظیم نوردهی , تصاویر خارق العاده ای بسازید. در ادامه خواهیم دید که تغییر در دیافراگم از چه اهمیتی برخوردار است.
دیافراگم دوربین چیست؟
به زبان ساده, اندازه ی باز شدن لنزها به هنگام گرفتن عکس را دیافراگم می گویند.
وقتی دکمه ی شاتر را فشار می دهید, دهانه ی لنزشما باز می شود و اجازه می دهد تا نور به سنسور دوربین برخورد کند و تصویر ثبت شود. دیافراگمی که شما انتخاب می کنید, بر اندازه ی روزنه ی دیافراگم تاثیرگذار است. هرچه روزنه بزرگتر باشد, نور بیشتری وارد می شود و برعکس.
دیافراگم بر حسب f اندازه گیری می شود ( مثلا f/2.8 , f/4, f/5.6,f/8,f/22 ) که تغییر در درجه های آن میزان بازشدن لنز را دو برابر و یا نصف می کند ( میزان نور ورودی ).
به خاطر داشته باشید که اگر سرعت شاتر را هم یک درجه بیشتر کنید, میزان نور ورودی را نصف و یا دو برابر می کند و اگر مثلا سرعت شاتر را یک درجه کاهش و دیافراگم را یک درجه افزایش بدهید, نور ورودی به یک میزان خواهد بود.
یکی از چیزهای گیج کننده برای عکاسان این است که دیافراگم بزرگ, درجه ی کمتر و دیافراگم کوچک درجه ی بیشتری دارد.( در نتیجه f/2.8 ازf/22 بسیار بیشتر است.)
اول اشتباه به نظر می آید اما کم کم یاد میگیرید چطور از آن استفاده کنید.
عمق میدان و دیافراگم:
هنگام تغییر دیافراگم باید به نکاتی توجه داشت که مهم ترین آنها عمق میدان عکس است.
عمق میدان ( Depth of field- DOF) : به قسمت هایی از عکس که روی آن فوکوس می کنیم گفته می شود. عمق میدان بزرگ به معنای فوکوس روی بیشتر نقاط عکس ( چه دور و چه نزدیک ) است ( مثلا در این عکس روی پیش زمینه و پس زمینه با f/22 فوکوس شده است.) وعمق کم یعنی تنها روی قسمتی از عکس فوکوس می کنیم و بقیه ی قسمت ها تار خواهند ماند. (همانطور که در اولین عکس می بینید,چهره کاملا واضح است, با اینکه زمینه فاصله زیادی با سوژه ندارد و کاملا تار شده است )
دیافراگم, تاثیر شگرفی بر عمق میدان دارد به طوری که دیافراگم بزرگ ( اعداد کوچک ) عمق میدان را کاهش و دیافراگم کوچک ( اعداد بزرگ ), عمق میدان را افزایش می دهد.
ابتدا ممکن است کمی گیج کننده باشد اما من به این شکل به خاطر سپردم که اعداد کوچک به معنای DOF کوچک اعداد بزرگ به معنای DOF بزرگ هستند.
برای مثال:
عکس سمت راست با دیافراگم f/22 بر ثانیه و عکس سمت چپ با f/2.8 بر ثانیه گرفته شده است. تفاوت کاملا مشخص است.
در عکسی که با f/22گرفته شده, روی گل و غنچیه فوکوس شده و حتی شما قادر به تشخیص ابعاد برگ ها و حصار در پس زمینه هستید.در عکسی که با f/2.8 گرفته شده روی گل ( یا قسمتی از آن ) فوکوس شده اما روی غنچه فوکوس کمتری دیده می شود چون هنگام گرفتن عکس, فاصله ی بیشتری با دوربین داشته است. به علت کم بودن عمق میدان, روی پس زمینه فوکوس نشده است.
بهترین راه برای یادگیری دیافراگم, تمرین و تجربه است. از خانه بیرون بزنید و سوژه ای پیدا کنید. تعدادی عکس با دیافراگم های مختلف (از کوچک تا بزرگ ) از آن بگیرید. به زودی خواهید دید که این کار چقدر می تواند در تسلط شما بر دیافراگم موثر باشد. بعضی از سبک های عکس نیاز به عمق میدان بیشتری دارند.
مثلا برای عکس گرفتن از یک منظره, از یک دیافراگم کوچک ( با اعداد بزرگ ) استفاده می کنند تا روی تمام پیش زمینه ی عکس فوکوس کنند. از طرف دیگر در عکاسی پرتره بهتراست از پس زمینه ی تار استفاده شود تا روی سوژه ی مورد نظر کاملا فوکوس شود. در این مورد, یک دیافراگم بزرگ ( با اعداد کوچک ) انتخاب می کنید تا عمق میدان را کم کند.
عکاسانی که قصد بزرگنمایی اجسام را دارند,ترجیح می دهند از دیافراگم بزرگ استفاده کنند تا روی تمامی قسمت هایی که در نظر دارند فوکوس شود.
امیدوارم این مبحث برایتان مفید بوده باشد. حتما نگاهی به مباحث ISO و سرعت شاتر بیندازید.
باز اگر سوالی داشتید پایین همین مقاله بپرسید.
موفق باشید.
ارادتمند مهرداد
دومیـن مسابـقه عکاسـی بیـن المـللی با عنـوان «میراث فرهنگی ناملموس و جوانان»
با سلام و احترام. من چندتا دوربینو چک کردم محدوده دیافراگم کوچکتر از این حرفاست مثلا ۳.۵ تا ۵.۶ که زیاد از نظر عمق میدان تفاوت محسوسی ایجاد نمیکنن. با این دوربینا میشه عمق رو تغییر داد؟
نه اینها خوب نیستن مخصوصا برای عکاسی از اجسام ریز به مشکل میخوری لنز و دوربینی بگیر که بتونی دیافراگم رو تا 22 حداقل ببری، سرعت شاتر رو همشون دارن، ایزو رو خیلی لازم نداری چون نورت تامین هست، لنز مهم هست که از اجسام تقریبا ریز داری عکاسی می کنی
خیلی ممنون. عمق بالارو به این خاطر میگید که کل جسم به یه اندازه تو فوکوس باشن؟ چون من زیاد تواین مورد مشکلی احساس نکردم برعکس تو عمق کم میخوام مثلا نگین گردنبند واضح باشه و زنجیرش هرچی دورمیشه تار باشه ولی همش واضح میفته. درمورد دوربین و لنز خودتون چه مدلیو پیشنهاد میدید با یه قیمت معقول. من حتی تو مدلهای گرونم دیدم محدوده دیافراگمشون پایینه. ممنون از وقتی که میذارید
سلام
بله برای فوکوس بودن کل محصول گفتم، قیمت هم بستگی به خودتون و پیش بینی کارتون در آینده داره
جناب صالحی منظور از کمینه و بیشینه نسبت کانونی که تو مشخصات لنز مینویسن همون دیافراگمه؟ اگه اینطوره میشه محدوده دیافراگم دوربینو با لنز جبران کرد. ببخشید من زیاد سوال میپرسم.ارادتمند
دیافراگم داخل لنز هست نه دوربین، من بهتون پیشنهاد می کنم مجموعه مقالات آموزش قدم به قدم عکاسی پایه ما رو بخونین و جواب تمام این سوالاتتون رو می گیرید
بسیار بسیار ممنون
موفق باشی دوست عزیز
بسیار عالی بود
???
سلام
ممنون از مقاله خیلی خوبتون
میشه یک نوع لنز خوب که اندازه دیافراگمش توی همین مقداری که فرمودید از ۱٫۴ تا ۲۲ باشه ، معرفی کنید
ممنون
سلام یعنی اگه هرچی دیافراگم بیشترباشه فوکوس بهتری میکنه؟